Yeşil Krediler: Şirketler Nasıl Yararlanabilir?

İklim değişikliği, sıkılaşan karbon düzenlemeleri ve Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın etkileriyle birlikte Türkiye’de şirketlerin yeşil dönüşümü artık ertelenemez bir ihtiyaç haline geldi. Peki bu dönüşümün finansmanı nasıl sağlanacak? İşte işletmelerin düşük maliyetli dönüşüm fırsatlarına erişmesini mümkün kılan iki önemli araç: yeşil krediler ve sürdürülebilirlik odaklı hibe programları.

Yeşil Krediler: Şirketler İçin Neden Önemli?

Yeşil krediler, yalnızca çevresel fayda sağlayan projeleri desteklemek amacıyla verilen kredilerdir. Enerji verimliliği, karbon azaltımı, yenilenebilir enerji yatırımları, atık dönüşümü, elektrikli araç dönüşümü gibi projeler bu kapsamda değerlendirilir. Bu nedenle bankalar, başvuru yapan şirketin mevcut çevresel performansını ve yol haritasını görmek istiyor.

Türkiye’de Yeşil Krediler Nasıl Alınır?

Yeşil kredi almak karmaşık değil, ancak şirketlerin belirli temel hazırlıklar yapması gerekiyor:

1. Karbon Ayak İzi ve Enerji Verilerini Hazırlayın

Bankalar ilk olarak şirketin mevcut durumunu görmek ister.

• Scope 1–2–3 karbon ayak izi
• Enerji tüketimi
• Yakıt, elektrik, soğutucu gaz, atık verileri
• Verimlilik göstergeleri

Bu verilere sahip şirketler hem krediyi daha hızlı alır hem de daha iyi faiz koşullarıyla karşılaşır.

2. Projenizi Net Tanımlayın

Yeşil krediler her yatırımı kapsamaz. Projenin sürdürülebilir etkisi açık olmalı.

Örnek yatırım alanları:

• Güneş enerjisi santrali
• Çatı GES projeleri
• Enerji verimli motor, kazan, kompresör yatırımları
• Atık ısı geri kazanımı
• Su verimliliği teknolojileri
• EV araç filosu dönüşümü

3. Performans Hedefleri Belirleyin

Bankalar genelde şu metriklere bakıyor:

• Enerji yoğunluğunda azaltım
• Su tüketiminde azaltım
• Karbon emisyonunda düşüş
• Atık geri dönüşüm oranının artırılması

4. Avrupa ve ulusal sürdürülebilirlik düzenlemelerine uyum

Özellikle ihracat yapan firmalar için:
CBAM, SBTi, TCFD, ISO 14064 gibi standartlara uyum büyük avantaj yaratıyor.

Türkiye’de Yeşil Kredilere Ek Olarak Sunulan Hibeler

Yeşil krediler düşük faizli finansman sağlarken, hibeler geri ödemesiz destek sunarak yatırımların maliyetini ciddi şekilde azaltıyor. Türkiye’de birçok kurum yeşil dönüşüm projelerine hibe desteği veriyor.

Aşağıda en güncel ve şirketlerin doğrudan yararlanabildiği hibe mekanizmaları yer alıyor.

1. TÜBİTAK Hibeleri

TÜBİTAK, sürdürülebilirlik ve yeşil teknoloji alanındaki projelere güçlü destek sağlıyor.

Destek verdiği alanlar:

• Enerji verimliliği
• Temiz üretim
• Karbon azaltımına yönelik Ar-Ge
• Yenilikçi çevre teknolojileri

Öne çıkan programlar ve hibe oranları:

• 1501 Sanayi Ar-Ge Programı – %60–75 hibe
• 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programı – %75 hibe
• 1831 Yeşil İnovasyon ve Teknoloji Mentörlük Programı – %90 hibe
• Yeşil Mutabakat özel çağrıları – %60–75 hibe

2. KOSGEB – Yeşil Sanayi Destek Programı

KOBİ’lerin en çok tercih ettiği hibelerden biri.

Destek konuları:

• Enerji verimliliği
• Temiz üretim
• Atık azaltım
• Dijitalleşme ile karbon azaltımı
• Yeşil enerji yatırımları

Hibe miktarı projeye göre 1 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor.

3. Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP) – Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Şirketlerin enerji verimliliği yatırımlarına yönelik son yıllarda sunulan önemli geri ödemesiz desteklerden biri de bu program. Motor, pompa ve kompresör modernizasyonundan atık ısı geri kazanımına, basınçlı hava sistemlerindeki iyileştirmelerden bina enerji verimliliği uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede projeleri kapsıyor. Bu sayede işletmeler hem enerji faturalarını düşürebiliyor hem de karbon ayak izlerini azaltarak sürdürülebilir dönüşümlerini hızlandırabiliyor. Destek oranı ise genellikle %30–40 aralığında değişiyor

4. Uluslararası Fonlar: EBRD, Horizon Europe, UNDP

TurSEFF – KOBİ’ler için kredi + hibe

Enerji verimliliği yatırımlarında EBRD tarafından destekleniyor.
Bazı projelerde kredi kullanırken küçük ölçekli hibe bileşeni veriliyor.

Horizon Europe

Karbon azaltımı, döngüsel ekonomi, temiz enerji projelerine yüksek bütçeli Avrupa hibeleri.

UNDP Çağrıları

Temiz enerji, sürdürülebilir tarım, döngüsel ekonomi, iklim uyum projeleri.

5. Kalkınma Ajansları

İstanbul, İzmir, Bursa, Ankara ve diğer bölgelerde düzenli olarak “Yeşil Dönüşüm” temalı destek çağrıları açılıyor.

Desteklenen alanlar:

• Düşük karbonlu üretim
• Su ve enerji verimliliği
• Atık azaltım
• Yenilenebilir enerji uygulamaları

Hibe oranları %50–90 arasında değişiyor.

Türkiye’de Yeşil Finansman Bir Rekabet Avantajına Dönüşüyor

Türkiye’de hem yeşil krediler hem de hibeler, şirketlerin sürdürülebilirlik yolculuğunu hızlandırmak için güçlü fırsatlar sunuyor.
Avrupa pazarına ihracat yapan veya karbon yoğun üretim gerçekleştiren şirketler için bu finansman modelleri artık bir tercih değil; zorunlu bir hazırlık haline geldi.

Doğru veri yönetimi, net bir dönüşüm yol haritası ve uygun finansman modeliyle şirketler:

• maliyetlerini düşürebilir,
• karbon risklerini yönetebilir,
• rekabet güçlerini artırabilir,
• uluslararası standartlarla uyum sağlayabilir.

QuickCarbon, ISO 14064-1:2018 Standardı ve GHG Protokolü gibi kriterlere uygun çıktılar vererek karbon emisyonunun raporlanmasında destek sunar. Kullanıcı dostu yazılımının yanı sıra web tabanlı erişim, anında raporlama ve kolay veri girişi gibi özellikler sayesinde bu süreci kolayca yönetmek mümkün hâle gelir. Siz de kurumsal sürdürülebilirlik stratejilerinizi belirlerken QuickCarbon ile iletişime geçebilir, bu süreci planlı ve profesyonel bir şekilde yürütebilirsiniz.